Nghi Mỹ quê hương tôi
§Æc ®iÓm tù nhiªn, con ngƯêi vµ x· héi.
- LÞch sö ®Þa lý hµnh chÝnh.
Nghi Mü lµ x· b¸n s¬n ®Þa phÝa t©y huyÖn Nghi léc, n»m trªn tØnh lé 534 (Quốc lộ 48E) tõ Qu¸n Hµnh ®i Yªn Thµnh, c¸ch trung t©m huyÖn kho¶ng 12 km theo ®êng chim bay. Trong suèt chiÒu dµi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, cïng víi nh÷ng biÕn ®éng cña lÞch sö d©n téc, vïng ®Êt nµy ®· tr¶i qua nhiÒu thay ®æi vÒ ®Þa giíi hµnh chÝnh víi nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau.
Chùa Phù Thạch. Ảnh Nguyễn Hải Dương.
Cuèi thÕ kû XV, nhµ nưíc phong kiÕn ViÖt Nam ph¸t triÓn ®¹t tíi tr×nh ®é cùc thÞnh. §Ó x©y dùng mét nhµ nước Phong kiÕn Trung ư¬ng tËp quyÒn, Vua Lª Th¸nh T«ng ®· ®Æt ra cÊp Tæng lµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh trung gian bao gåm nhiÒu lµng x· n»m dưíi cÊp Phñ, HuyÖn. Lóc nµy tªn x· Nghi Mü ®îc dïng lµ x· Mü Th¹ch thuéc Tæng V©n Tr×nh huyÖn Hưng Nguyªn.
§Õn thêi vua Thµnh Th¸i (1889-1907) ®Þa giíi cÊp phñ, huyÖn cã sù thay ®æi, phÇn lín tæng Yªn Trêng ®îc c¾t vÒ Hng Nguyªn, tæng V©n tr×nh vµ tæng La V©n ®îc c¾t vÒ huyÖn Nghi léc ( n¨m 1889 Thµnh Th¸i ®æi tªn huyÖn Ch©n Léc thµnh huyÖn Nghi Léc). HuyÖn Nghi Léc lóc nµy ®îc chia thµnh 5 tæng víi 79 ®¬n vÞ hµnh chÝnh gåm: Tæng La V©n, Tæng V©n Tr×nh, Tæng Thưîng X¸, Tæng §Æng X¸, Tæng Kim Nguyªn.
Tæng V©n Tr×nh cã 16 ®¬n vÞ hµnh chÝnh gåm: Tam §a, Yªn L·ng, Xu©n Mü, V©n Tr×nh, Phư¬ng TÝch, Hµ Thanh, Mü Yªn, Tôy Anh, MËu L©m, Cæ V¨n, Cæ L·m, §ång Quü, Mü Hßa, Phï Th¹ch, Trµng §Ò. C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh kh«ng thèng nhÊt vÒ tªn gäi, n¬i gäi lµng, n¬i gäi th«n. Quy m« c¸c ®¬n vÞ còng kh¸c nhau, kh«ng lÊy diÖn tÝch ®Êt ®ai, d©n sè mµ lÊy nh©n ®inh lµ nam giíi tõ 18 tuæi trë lªn lµm c¨n cø x¸c ®Þnh.
Chùa Tràng đề. Ảnh Nguyễn Hải Dương
C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, Trung ư¬ng Đảng chñ trư¬ng s¾p xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh ®Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ, qu©n sù, ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n hãa - x· héi. NhiÒu tªn gäi hµnh chÝnh tõ cÊp Trung ¬ng ®Õn ®Þa phư¬ng cã sù thay ®æi, cÊp Tæng lóc nµy bÞ b·i bá. Th¸ng 5/1956, thùc hiÖn s¾c lÖnh cña ChÝnh phñ vµ NghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n tØnh NghÖ An, HuyÖn ñy Nghi Léc ®· l·nh ®¹o viÖc tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh cho thèng nhÊt. Nghi Léc tõ 79 ®¬n vÞ hµnh chÝnh s¸t nhËp l¹i thµnh 24 ®¬n vÞ cÊp x· díi chÝnh quyÒn chÝnh thÓ níc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa. Thêi ®iÓm nµy, ba lµng Mü Hßa, Phï Th¹ch, Trµng §Ò nhËp thµnh mét x· lÊy tªn lµ x· Mü Th¹ch.
Chuông Chùa Tràng Đề. Ảnh: Nguyễn Hải Dương
Th¸ng 4/1947 mÆt trËn B×nh TrÞ Thiªn bÞ vì, vïng NghÖ - TÜnh bÞ thùc d©n Ph¸p uy hiÕp. Trưíc yªu cÇu nhiÖm vô míi cña cuéc kh¸ng chiÕn, ban chÊp hµnh TØnh ñy häp vµ nhËn ®Þnh: “ ViÖc qu©n Ph¸p tÊn c«ng vµo NghÖ An ®· râ rµng”. §Ó chØ ®¹o t¸c chiÕn s¸t hîp víi tõng vïng chiÕn tranh x¶y ra, TØnh ñy chñ tr¬ng s¾p xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh cho phï hîp víi t×nh h×nh t¸c chiÕn ®¸nh ®Þch. HuyÖn Nghi Léc tõ 24 x· s¾p xÕp l¹i thµnh 13 x· míi. Ngµy 22/8/1948, ChÝnh phñ ra s¾c lÖnh nhËp 2 lµng §a phóc, NguyÖt TÜnh thuéc x· H¶i NguyÖt cña Hưng Nguyªn vµo Nghi Léc, nhËp 2 x· Mü Th¹ch vµ H¶i NguyÖt thµnh x· Phóc Hßa.
Nhà văn hóa xã Nghi Mỹ. Ảnh Nguyễn Hải Dương
Th¸ng 9/1953, thùc hiÖn chñ trư¬ng cña Trung ư¬ng , cuéc “ phãng tay ph¸t ®éng quÇn chóng triÖt ®Ó gi¶m t«” ®ưîc më réng trªn ph¹m vi toµn tØnh. 5 x· cña Nghi léc gåm Phóc Hßa, ThÇn LÜnh, ThuËn Hßa, Xu©n H¶i, Nghi H¶i tiÕn hµnh trong ®ît II b¾t ®Çu tõ th¸ng 9/1953. Sau ®ît gi¶m t«, ®Çu n¨m 1954 c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh x·, tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, mÆt trËn, ®ưîc còng cè kiÖn toµn s¾p xÕp l¹i. HuyÖn Nghi Léc tõ 13 x· ban ®Çu chia thµnh 38 x· míi ( ch÷ Nghi ®ưîc dïng lµm ch÷ ®Çu cho c¸c x· trong huyÖn). X· Phóc Hßa ®ưîc chia thµnh x· Nghi Mü vµ x· Nghi C«ng. Tªn x· Nghi Mü cã tõ ®ã vµ æn ®Þnh cho ®Õn ngµy nay.
Nghi Mü hiÖn nay cã diÖn tÝch lµ 1057.1 ha, víi h¬n 1.228 hé gÇn 5.216 nh©n khÈu, ®ưîc ph©n bæ ë 13 xãm. PhÝa b¾c vµ ®«ng gi¸p x· Nghi Phư¬ng, phÝa t©y gi¸p x· Nghi L©m, PhÝa nam gi¸p x· nghi C«ng B¾c vµ x· Hng Trung huyÖn Hưng Nguyªn. trªn ®Þa bµn x· cã 3 trôc ®ưêng liÖn huyÖn quan träng ®i qua dã lµ ®ường 534( Quốc lộ 48E, đường 535 đi Nghi Công và đường N5 đi Đô Lương. Nh×n tæng thÓ ®Þa h×nh Nghi Mü lµ giao ®iÓm trung t©m cña 9 x· vïng t©y Nghi Léc.
Hội thi gói bánh chưng: Ảnh Nguyễn Hải Dương
2. Kh¸i qu¸t h×nh thµnh c¸c khu d©n cư trước từ trước năm 2019.
Như ®· nªu trªn, x· Nghi Mü hiÖn nay ®ưîc hîp thµnh bëi 3 lµng gèc ®ã lµ Mü Hßa, Phï Th¹ch, Trµng §Ò vµ mét bé phËn nh©n d©n x· Nghi Kh¸nh lªn t¸i ®Þnh cư n¨m 1964. Toµn x· ®ù¬c chia thµnh 13 xãm.
Xãm 1. Xãm 01 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng Trưêng Xu©n, lµ 1 trong 3 lµng ®îc h×nh thµnh tõ rÊt l©u ®êi ë x· Nghi Mü. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn x· L©m-Mü, cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i, giao thư¬ng. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 2, phÝa t©y gi¸p xãm 16 x· Nghi L©m, phÝa nam nh×n ra ®ång cöa Chïa, PhÝa b¾c gi¸p xãm 13. Lµng quÇn tô bëi c¸c dßng hä gåm: Hä NguyÔn Danh, hä §Æng, hä Lª Huy, hä Bïi, hä Hoµng V¨n, hä NguyÔn PhÊn...
Giếng Bạc: Làng Tràng Đề: Ảnh Nguyễn Hải Dương.
Xãm 2. Xãm 02 x· Nghi Mü; ®ưîc thµnh lËp tõ n¨m 1979 gåm mét nöa lµ d©n lµng Trưêng Xu©n gèc, mét nöa lµ d©n cư x· Nghi Kh¸nh lªn ®Þnh cư n¨m 1964. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn x· L©m-Mü, cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i, giao thư¬ng. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 3, phÝa t©y gi¸p xãm 1, phÝa nam nh×n ra ®ång Vưên ChÌ, PhÝa b¾c gi¸p xãm 6. Lµng tô bëi nhiÒu dßng hä D©n sè 93 hé 342 nh©n khÈu.
Xãm 3. Xãm 3 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng Ch¹i Hèp, lµng ®ưîc thµnh lËp tõ n¨m 1976. Gåm mét nöa lµ d©n lµng Mü Hßa dêi lªn, mét nöa lµ cư d©n x· Nghi Kh¸nh ®Þnh c tõ n¨m 1964 chuyÓn tõ trưêng CÊp 3 cò lªn hîp thµnh. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 4, phÝa t©y gi¸p xãm 2, phÝa nam nh×n ra ®ång, PhÝa b¾c tùa lưng vµo nói Hèp. §Þa h×nh lµng n»m trªn ®é dèc cao ®ưêng s¸ ®i l¹i khã kh¨n. Lµng quÇn tô bëi dßng hä gåm: Hä Ng«, Hä NguyÔn V¨n, Hä Hå, Hä Vâ, Hä Phïng b¸, Hä Hoµng... D©n sè 67 hé 399 nh©n khÈu.
Xãm 4: Xãm 4 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng V¨n Long, lµng ®ưîc h×nh thµnh tõ n¨m 1966, ®¹i ®a sè lµ d©n di c tõ Lµng Nam LÜnh ( Phï Th¹ch) cò vµ mét sè nh©n d©n trong x· tiÕp tôc lªn ®Þnh cư. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn th«n, PhÝa ®«ng gi¸p xãm 5, phÝa t©y gi¸p xãm 3, phÝa nam nh×n ra Bµu Th¸c L¹c, phÝa b¾c dùa lưng vµo nói. Lµng quÇn tô bëi các dßng hä gåm: Hä NguyÔn B¸, Hä Hoµng xu©n, Hoµng phóc, Hoµng trung, Hä NguyÔn V¨n, NguyÔn ThÕ.
Đền Bà Chúa. Ảnh Nguyễn Hải Dương.
Xãm 5. Xãm 5 x· Nghi Mü; Lµng §ång Cöa víi tªn lµng cò trưíc ®©y cã céi nguån lÞch sö tõ Lµng Phï Th¹ch, tæng V©n Tr×nh, phñ Hưng Nguyªn, trÊn NghÖ An. S¾c cña lµng Phï Th¹ch lµ Cao s¬n cao c¸c, Kú s¬n c«ng léc, Dùc b¶o trung hng, Anh linh hµo diÔn, B¶o quèc hé d©n, s¾c phong Thưîng thưîng ®¼ng thÇn.
Xãm 5, Lµng §ång Cöa hiÖn nay phÝa ®«ng gi¸p xãm 7 ®ưêng 535 ®i qua, phØa t©y gi¸p nói Tr¾n, phÝa nam nh×n ra ®ång Cöa; bµu Mông Chông, phÝa b¾c gi¸p UBND x·, trêng TiÓu häc. §Þa h×nh cña lµng h×nh vu«ng bè trÝ d©n c theo h×nh bµn cê; cã thÓ nãi xãm 5 cã ®Þa h×nh rÊt ®Ñp, thuËn lîi cho ®i l¹i, giao th¬ng vµ s¶n xuÊt, lµ n¬i trung t©m chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi cña x·, cã vÞ trÝ ®Þa chiÕn lưîc vµ c¸c môc tiªu qu©n sù hÕt søc quan träng. Lµng lµ c¸i n«i ®Çu tiªn cña chi bé §¶ng Mü Th¹ch ®ưîc thµnh lËp ngµy 20 th¸ng 02 n¨m 1947. HiÖn nay lµng quÇn tô bëi 3 dßng hä chÝnh ®ã lµ; hä Hoµng, hä NguyÔn B¸, hä Lª.
Xãm 6. Xãm 6 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng Ch¹i Kiªng, d©n lµng cã nguån gèc tõ Lµng Mü Hßa; mét trong ba lµng l©u ®êi nhÊt ë Nghi Mü. Lµng Ch¹i Kiªng ®îc h×nh thµnh tõ n¨m 1976, cư d©n chuyÓn lªn ®Þnh c theo chñ trư¬ng chuyÓn Lµng lªn nói ®Ó lÊy ®Êt s¶n xuÊt. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn x· L©m-Mü víi chiÒu dµi gÇn 1,6 Km cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i, giao thư¬ng. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 5, Trưêng THCS, phÝa t©y gi¸p xãm 2, phÝa nam tùa lưng vµo d·y nói Ch¹i Kiªng, PhÝa b¾c nh×n ra c¸nh ®ång GiÕng Thèng gi¸p xãm 10. Lµng quÇn tô bëi c¸c dßng hä gåm: Họ Nguyễn Đức, Hä NguyÔn §¨ng, Hä NguyÔn B¸, NguyÔn ThÕ, Hä Hoµng, Hä Ng«, Hä Vâ ...
Nhà thờ Họ Nguyễn Đức
Xãm 7. Lµng Phï Th¹ch; xãm 7 x· Nghi Mü cã nguån gèc lÞch sö tõ rÊt l©u ®êi lµ 1 trong 3 lµng gèc ë Nghi Mü ( Mü Hßa, Phï th¹ch, Trµng §Ò). Lµng Phï Th¹ch, thuéc Tæng V©n Tr×nh, Phñ hng Nguyªn, TrÊn NghÖ An. S¾c cña lµng Phï Th¹ch lµ Cao s¬n cao c¸c, Kú s¬n c«ng léc, Dùc b¶o trung hưng, Anh linh hµo diÔn, B¶o quèc hé d©n; s¾c phong Thưîng thưîng ®¼ng thÇn.
Đền Ông Đá
Khi chuyÓn d©n lËp lµng Phï th¹ch cã 2 hä ®¹i t«n lµ hä Hoµng Xu©n vµ hä NguyÔn ViÕt, ®øng ®Çu lµ hä Hoµng Xu©n cã thØ tæ lµ «ng Hoµng Phóc ChÊt, tæ bµ lµ Hoµng ThÞ Phu Nh©n ( tøc lµ bµ Thæ) cã tõ thêi hËu Lª cuèi thÕ kû 14 ®Çu thÕ kû 15. Theo truyÒn thuyÕt cña cha «ng; Thµnh hoµng lµng lµ «ng Hµo S¬n Linh øng, lóc bÊy giê ®· cã 2 nhµ thê ®¹i t«n theo gia ph¶ hä Hoµng Phóc vµ hä Hoµng Xu©n th× nh÷ng vÞ cã tõ ®Çu lµ ch¸u ch¾t cña «ng.
Vµo thêi Tù §øc Lµng cã mét «ng quan thõa l¹i ®îc phong tªn lµ Hoµng Trung Ch©u vµ hai vÞ ®ưîc phong lµ NhÞ trïng gåm c¸c «ng: Hoµng Trung Tuú vµ Hoµng §¨ng Cóc, mét vÞ ®îc phong B¶o hé hµm Tam phÈm lµ «ng Hoµng C«ng TuyÓn vµ mét vÞ ®ưîc phong hµm Cöu phÈm lµ Hoµng Xu©n Triªn. Sau n¨m 1945 lµng ®ưîc chia ra thµnh 3 xãm ®ã lµ Nam LÜnh, B¾c LÜnh, Trung LÜnh. Lµng n»m trªn trôc ®ưêng liªn HuyÖn 535 rÊt thuËn tiÖn cho giao thư¬ng vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 8, phÝa t©y gi¸p xãm 5 phÝa b¾c tùa lưng vµo nói Phưîng, trên núi có Chùa Phù Thạch và đền Phù Thạch. PhÝa nam nh×n ra Bµu Sen. Lµng quÇn tô bëi c¸c dßng hä: Hä Hoµng xu©n, Hoµng phóc, Hoµng ®¨ng, Hoµng trung, NguyÔn B¸, NguyÔn §¨ng, NguyÔn ViÕt, Hä Ng«, Hä Ph¹m, Hä Phan.
Đền Bản Thổ. Ảnh: Nguyễn Hải Dương.
Xãm 8. Xãm 8 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng Eo N¸, d©n lµng cã nguån gèc tõ Lµng Mü Hßa; mét trong ba lµng l©u ®êi nhÊt ë Nghi Mü. Lµng Eo N¸ ®ưîc h×nh thµnh tõ n¨m 1976, cư d©n chuyÓn lªn ®Þnh cư theo chñ tr¬ng chuyÓn Lµng lªn nói ®Ó lÊy ®Êt s¶n xuÊt. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn th«n víi chiÒu dµi kho¶ng 1 Km, chiÒu réng 0,5 Km. PhÝa ®«ng gi¸p Bµu Phan, xãm 9, phÝa t©y gi¸p xãm 7, phÝa nam dùa lưng vµo nói Phưîng, PhÝa b¾c nh×n ra §ång Eo gi¸p x· Nghi Phư¬ng, víi ®Þa h×nh réng, ®ưêng s¸ ®i l¹i thuËn tiÖn cã lîi cho nh©n d©n giao lu vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Lµng quÇn tô bëi c¸c dßng hä gåm: Hä NguyÔn §øc, NguyÔn V¨n, NguyÔn §¨ng, NguyÔn ThÕ, Hä Ng«, Hä T¹, Hä Phan, Hä Ph¹m...
Xãm 9. Xãm 9 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng Mü Hßa, lµ 1 trong 3 lµng ®ưîc h×nh thµnh tõ rÊt l©u ®êi ë x· Nghi Mü. Tuy nhiªn n¨m 1976 thùc hiÖn chñ trư¬ng cña nhµ nưíc vÒ viÖc chuyÓn d©n lªn ®åi ®Ó lÊy ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cư d©n cña lµng ®· chuyÓn lªn c¸c lµng míi ven ®åi ®Ó gi·n d©n. §Õn n¨m 1986 UBND x· cã chñ trư¬ng cho c¸c hé d©n tù nguyÖn chuyÓn vÒ lµng cò ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiÖn canh tiÖn cư, Xãm 9 ®ưîc h×nh thµnh tõ ®ã. Lµng Mü Hßa hiÖn nay n»m ®éc lËp, diÖn tÝch bao gåm tæng diÖn tÝch cña 4 lµng cò tríc ®©y. §ưêng vµo lµng chØ cã mét con ®ưêng ®éc ®¹o v× vËy viÖc ®i l¹i, häc hµnh, giao thư¬ng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ mïa mưa.. PhÝa ®«ng gi¸p Hưng Trung, Hưng Nguyªn, phÝa t©y gi¸p Tr¹m B¬m 18, phÝa nam Gi¸p X· Nghi C«ng b¾c, PhÝa b¾c gi¸p X· Nghi Phư¬ng. Xãm 9 hiÖn nay cư d©n cã nguån gèc tõ rÊt nhiÒu n¬i vÒ ®Þnh cư, bëi vËy cã rÊt nhiÒu dßng hä quÇn tô.
Cổng làng, Giếng Làng Mỹ Hòa.
Xãm 10. Xãm 10 x· Nghi
Chuẩn bị trước giờ thi gói bánh chưng của đội thi xóm 5: Ảnh Nguyễn Hải Dương.
Xãm 11. Xãm 11 x· Nghi Mü Cßn gäi lµ Lµng Ró §ôn; d©n lµng cã nguån gèc tõ Lµng Mü Hßa; mét trong ba lµng l©u ®êi nhÊt ë Nghi Mü. Xãm 11 ®ưîc h×nh thµnh tõ n¨m 1976, cư d©n chuyÓn lªn ®Þnh cư theo chñ tr¬ng chuyÓn Lµng lªn nói ®Ó lÊy ®Êt s¶n xuÊt. Lµng n»m trªn tuyÕn ®êng liªn HuyÖn 534, cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i, giao thư¬ng. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 10, phÝa t©y gi¸p xãm 12 x· phÝa nam nh×n ra ®ång TÕ §iÒn, PhÝa b¾c gi¸p khe Hßm. Lµng quÇn tô bëi c¸c dßng hä gåm: hä NguyÔn ThÕ, hä Ng«, Hä NguyÔn Xu©n.
Cổng và từ đường họ Nguyễn Thế
Xãm 12. Xãm 12 x· Nghi Mü; Cßn gäi lµ Lµng Ró §ôn, d©n lµng cã nguån gèc tõ Lµng Mü Hßa; mét trong ba lµng l©u ®êi nhÊt ë Nghi Mü. Xãm 12 ®ưîc h×nh thµnh tõ n¨m 1976, cư d©n chuyÓn lªn ®Þnh cư theo chñ trư¬ng chuyÓn Lµng lªn nói ®Ó lÊy ®Êt s¶n xuÊt. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn TØnh 534, cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i, giao thư¬ng. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 11 x·, phÝa t©y gi¸p xãm 13. phÝa nam gi¸p m¬ng Khe Gç, PhÝa b¾c gi¸p Ró X¹ Khe lë. Lµng quÇn tô bëi c¸c dßng hä gåm: Hä Ph¹m, Hä Vâ, Hä NguyÔn Huy, Hä NguyÔn ThÕ, Hä Hoµng §øc, Hä NguyÔn b¸ vµ nhiÒu dßng hä kh¸c.
Nhà thờ họ Nguyễn Huy ( Đang lưu giữ sắc phong)
Phần thi Gói bánh chưng của đội thi Xóm 6. Ảnh Nguyễn Hải Dương.
Xãm 13. Xãm 13 x· Nghi Mü còn gọi là Làng Đồng Sang; §ưîc thµnh lËp vµo n¨m 1994, cư d©n cña lµng tõ rÊt nhiÒu n¬i vÒ ®Þnh cư, chñ yÕu lµ c¸c hé gi¸o viªn Trưêng THPT Nghi Léc 2. Lµng n»m trªn tuyÕn ®ưêng liªn TØnh 534, cã vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i, giao th¬ng bu«n b¸n. PhÝa ®«ng gi¸p xãm 12, phÝa t©y gi¸p xãm 15 x· Nghi L©m, phÝa nam Gi¸p xãm 1, PhÝa b¾c gi¸p Khe Lë. Lµng quÇn tô bëi rÊt nhiÒu dßng hä.
3. Hiện trạng khu dân cư sau sáp nhập xóm.
Thực hiện chủ trương của Chính Phủ, từ năm 2019 xã Nghi Mỹ từ 13 xóm sáp nhập lại còn 6 xóm. Cụ thể như sau:
Xóm 1: Được sáp nhập từ 3 xóm gồm: Xóm 1, xóm 2 và xóm 3. ( Làng Trường Xuân).
Xóm 2: Được sáp nhập từ 3 xóm: Xóm 4, xóm 5 và xóm 7. (Làng Phù Thạch)
Xóm 3: Giữ nguyên xóm 8 cũ (Làng Eo Ná)
Xóm 4: Giữ nguyên xóm 9 cũ (Làng Mỹ Hòa)
Xóm 5: Được sáp nhập từ 2 xóm: Xóm 5 và xóm 10. (Làng Chại Bạc)
Xóm 6: Được sáp nhập từ 3 xóm: Xóm 11,12 và 13 ( Làng Chại Đụn)
Nghề Thả trúm nhử lươn đồng: Ảnh Nguyễn Hải Dương.
4. Văn hóa, tín ngưỡng, tâm linh.
Các sinh hoạt văn hoá, lễ hội tín ngưỡng, tâm linh. ở Nghi Mỹ rất phong phú và đa dạng. Trên địa bàn có rất nhiều công trình văn hóa tâm linh có lịch sử lâu đời đã hàng trăm năm, Ở tất cả 3 làng gốc trước đây đều có Đình, Chùa, Đền, Miếu. Có thể liệt kê như sau:
- Đình: Hiện tại chỉ có phế tích của Đình Mỹ Hòa.
- Chùa: Trên địa bàn hiện đã khôi phục lại 2 chùa đó là: Chùa Tràng Đề ( Làng Trường Xuân; Xóm 1). Chùa Phù Thạch ( Làng Phù Thạch; Xóm 2).- Đền:
+ Xóm 1: Đền thờ Bà Trường xuân công chúa (xóm 2 cũ); Đền Rú Thần ( Xóm 3 cũ)..
+ Xóm 2: Đền Làng Phù Thạch (xóm 7 cũ), Đền Bản Thổ, Đền Ông Đá ( Xóm 7 cũ); Đền Ông Hào ( xóm 5 cũ); Đền Bà Chúa Cung (xóm 4 cũ).
+ Xóm 3: Đền Chốc Bộc ( Xóm 8 cũ).
+ Xóm 4: Đền Đệ Nhị, Miếu Nho Huy ( xóm Mỹ Hòa).
5. Phong trào Cách mạng.
Con người và mảnh đất Nghi Mỹ cũng như bao địa phương vốn có truyền thống yêu nước, cần cù, thông minh và hiếu học; người Nghi Mỹ sống thật thà, Chất phác, nghĩa tình chan hoà.
Sự nghiệp cách mạng của nhân dân Nghi Mỹ là sự tiếp nối truyền thống yêu nước, căm thù giặc của dân tộc ta. Trong quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm, lớp lớp con em Nghi Mỹ đã lần lượt lên đường tham gia kháng chiến cứu quốc như: Phong trào phong trào Xô Viết - Nghệ Tĩnh 1930-1931, chớp thời cơ giành chính quyền 1945, đánh đuổi thực dân pháp trường kỳ gian khổ, 20 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước Nghi Mỹ luôn có những người con ưu tú.
Kết thúc chiến tranh toang xã có 97 liệt sỹ, 6 tử sỹ đã hy sinh anh dũng trên các chiến trường; Có 11 mẹ Việt Nam anh hùng. Có 86 thương binh, 16 bệnh binh, có 9 người bị nhiễm chất độc hóa học.
Toàn xã hiện có 164 đối Tượng được hưởng chế độ, chính sách người có công hàng tháng.
Trong những năm qua, Cấp ủy Đảng, Chính quyền và các đoàn thể đã phát động các phong trào đền ơn đáp nghĩa với nhiều hình thức phong phú, sâu rộng, thiết thực và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc như: Tổ chức thăm hỏi, tặng quà, xây nhà tình nghĩa cho các gia đình chính sách. Xây mới, nâng cấp nhà tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ, Chăm lo đời sống cho đối tượng người có công. Ngoài ra, còn biết bao nghĩa cử cao đẹp khác, bằng cả vật chất và tinh thần chúng ta đã và đang chung tay giúp đỡ cho các đối tượng chính sách, người có công với cách mạng.
Phát huy truyền thống vẻ vang của quê hương, nằm trong vùng khí hậu khắc nghiệt của miền Trung, các thế hệ người dân Nghi Mỹ luôn dựa vào sức mạnh đoàn kết, cần cù, sáng tạo, kiên cường, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách quyết tâm đẩy lùi đói nghèo, lạc hậu.
Công tác xây dựng Đảng luôn được coi trọng về giáo dục tư tưởng, ý thức chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đảng bộ nhiều năm liền đạt trong sạch vững mạnh và trong sạch vững mạnh tiêu biểu.
6. Phong trào Xây dựng Nông thôn mới.
Cùng với xu thế hội nhập của đất nước, Nghi Mỹ cũng đứng trước những thời cơ và thách thức, nhưng với một Đảng bộ vững mạnh và đội ngũ cán bộ, đảng viên tâm huyết, tận tình với nhân dân cùng với sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, sau 69 năm xây dựng và trưởng thành cùng với công cuộc đổi mới xã đã giành được những thành tựu cơ bản trên tất cả các lĩnh vực kinh tế- xã hội cũng như đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong quá trình hoạt động. Cán bộ và nhân dân đã được củng cố niềm tin bởi đường lối đổi mới của Đảng, ý thức để phát triển kinh tế-xã hội ngày càng rõ nét hơn. Qua các kỳ Đại hội, các chỉ tiêu phát triển của địa phương từng bước được triển khai thực hiện một cách hiệu quả.
Cùng với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, các cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi như điện, đường, trường, trạm được quan tâm chú trọng đầu tư xây dựng khang trang, các đường làng, ngõ xóm được bê tông hoá, đồng ruộng được quy hoạch có quy mô để đưa cơ giới hoá vào sản xuất, bộ mặt nông thôn xã nhà ngày càng khởi sắc đi lên. Xã có 100% xóm cơ bản đã hoàn thành mục tiêu cứng hoá đường giao thông nông thôn. Hệ thống điện, đường trường trạm được đầu tư xây dựng đạt chuẩn. 3 Trường học đạt chuẩn Quốc gia, trong đó Trường Mầm non đạt chuẩn mức độ 2. Trạm y tế đạt chuẩn Quốc gia. Quốc phòng an ninh được giữ vững.
Xã Nghi Mỹ được công nhận xá đạt chuẩn Nông thôn mới năm 2015. Hiện xã đang phấn đấu xây dựng để được công nhận xã Nông thôn mới nâng cao vào năm 2023.
1 sản phẩm đã đạt OCOP 3 sao: Ngũ cốc siêu dinh dưỡng tiện lợi
3 sản phẩm đang thi OCOP : Sữa hạt xanh - sữa hạt chay - Mami Care X10 Lợi sữa
Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá có nhiều chuyển biến tích cực trong cả nhận thức và hành động. Việc xây dựng và triển khai quy chế về việc cưới, việc tang, lễ hội đã thực sự đi vào cuộc sống và được nhân dân thực hiện có nề nếp; tỷ lệ gia đình văn hoá hàng năm đạt trên 90%, tỷ lệ gia đình văn hóa 3 năm liên tục đạt 74,6%; công tác xây dựng làng văn hoá ngày càng được chú trọng về chất lượng. Các hoạt động thông tin, tuyên truyền, văn nghệ, thể dục thể thao ngày càng phát triển mạnh mẽ, phong phú và có chất lượng; tham gia các hội thi, hội diễn, các giải thi đấu cấp huyện đều đạt giải cao.
Đ/c: Nguyễn Thanh Hải. Phó Bí thư thường trực; Chủ tịch HĐND huyện
chỉ đạo XD Nông thôn mới nâng cao tại xã Nghi Mỹ.
Ảnh: Nguyễn Hải Dương.
Có thể nói, hôm nay về xã Nghi Mỹ, bộ mặt nông thôn mới đang đổi mới đi lên, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, Nhà cửa khang trang, đường làng phong quang sạch đẹp. Làng mỹ Hòa đã thoát cảnh khó khăn khi lũ lụt, nước sạch đã về tại Làng. Có được những thành quả nêu trên là nhờ sự nỗ lực của toàn bộ hệ thống chính trị cũng như của toàn Đảng, toàn dân xã nhà.
Đến với Nghi Mỹ các bạn sẽ được tham quan cảnh đẹp của vùng quê yên tĩnh, với nhiều nét văn hoá đặc sắc của nông thôn Việt Nam, thưởng thức các món ăn dân dã, tham quan các Di tích lịch sử văn hoá trên địa bàn các bạn sẽ thấy con người nơi đây thật hoà nhã, hiền hoà và mến khách.
Nguyễn Hải Dương. Công chức VHXH.
Trang thông tin điện tử xã Nghi Mỹ - Huyện Nghi Lộc - Nghệ An
